İran Dışişleri Bakanlığı, Almanya’nın, İran-Almanya çifte vatandaşı Cemşid Şarmehd’in idamına tepki olarak Frankfurt, Münih ve Hamburg’daki başkonsolosluklarını kapatma kararının ardından Almanya’nın Tahran Maslahatgüzarı Hans Peter Ugel’i bakanlığa çağırdı.
İran ve Almanya arasında gerilim tırmanıyor. Almanya’nın, İran-Almanya çifte vatandaşı Cemşid Şarmehd’in idamına tepki olarak İran’ın Frankfurt, Münih ve Hamburg’daki başkonsolosluklarını kapatma kararının ardından İran Dışişleri Bakanlığı, Almanya’nın Tahran Maslahatgüzarı Hans Peter Ugel’i bakanlığa çağırdı.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Almanya hükümetinin İran İslam Cumhuriyeti’nin konsolosluklarının faaliyetlerini durdurma kararı, haksız ve gerekçesiz bir eylemdir. Frankfurt, Hamburg ve Münih’teki konsoloslukların temel işlevi, Almanya’da yaşayan İranlılara gerekli konsolosluk hizmetlerini sunmak ve onların çıkarlarını korumaktır. Bu merkezlerin kapatılması, İranlıların konsolosluk hizmetlerinden yararlanma haklarından kasıtlı olarak mahrum bırakılması anlamına gelmektedir. Bu durum, Almanya’daki İranlı vatandaşlar için gereksiz zorluklar oluşturacak ve temel haklarının ihlaline yol açacaktır. Ayrıca bu eylem, İran ve Almanya halkları arasındaki en önemli ve köklü iletişim kanallarından birinin kesilmesi anlamına gelmektedir” ifadeleri kullanıldı.
“Sonuçlarından Almanya hükümeti sorumlu olacaktır”
Açıklamada, “İran, Almanya Dışişleri Bakanı’nın açıklamasını aşağılayıcı, müdahaleci, profesyonellikten uzak olarak değerlendirmektedir. Bu açıklamanın hukuki bir temeli olmamakla birlikte Almanya’nın yapıcı olmayan ve karşıt bir tutum sergilemesi büyük bir hesap hatasıdır. Sonuçlarından ise Almanya hükümeti sorumlu olacaktır. İran, uluslararası hukukun temel ilkelerini, özellikle ulusal egemenliğe, iç işlere müdahaleye ve yargı yetkilerine saygıyı hatırlatarak, Almanya’nın bu ilkelere karşı saygısızlığını kınamaktadır. Terörizmin ve masum insanların öldürülmesinin, vatandaşları koruma bahanesiyle dahi desteklenmesini kesin bir dille reddediyoruz” denildi.
Şarmehd’in idamı
İran İstihbarat Bakanlığı, Temmuz 2020’de Tonder adlı terör örgütünün lideri Cemşid Şarmehd’in yurtdışında tutuklanarak ülkeye getirildiğini açıklamıştı. 21 Şubat 2023’te ise Şarmehd, yargılandığı mahkeme tarafından idama mahkum edilmiş ve 28 Ekim sabahı ise idam edilmişti. Tonder adlı terör örgütü, ilk eylemini 2003 yılında İran’ın Şiraz kentinde düzenlenen Muharrem ayı törenlerinde gerçekleştirmiş ve bu saldırı sonucunda 14 kişi hayatını kaybetmiş, 215 kişi de yaralanmıştı. Örgüt, ayrıca Tahran’daki İmam Humeyni Türbesinde de bir saldırı düzenleyerek 8 kişinin yaralanmasına neden olmuştu.
Almanya’nın tepkisi
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, İran’ın, ABD merkezli rejim karşıtı "Tonder" adlı terör örgütünün lideri olduğu ileri sürülen 69 yaşındaki İran-Almanya çifte vatandaşı Cemşid Şarmehd’i idam etmesine tepki göstermişti. Baerbock, bir Alman vatandaşının idam edilmesinin ciddi sonuçları olacağını Tahran’a defalarca açıkça ifade ettiklerini söylemiş, “Frankfurt, Münih ve Hamburg’daki 3 İran başkonsolosluğunu kapatmaya karar verdim” ifadelerini kullanmıştı.
Açıklamaların ardından Tahran’daki Almanya Büyükelçisi Markus Potzel, istişareler için Almanya’ya çağırılmıştı. Alman Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada ise Potzel’in ülkeye döndüğünü bildirilmişti.
