Osmanlı donanmasının yaşadığı en büyük felaketlerden biri olarak kaydedilen Sinop baskınının 171’nci yıl dönümünde, şehadete kavuşan 2 bin 800 asker için anma tören düzenlendi.
Sinop limanında 30 Kasım 1853 tarihinde Rus donanması tarafından Osmanlı donanmasına yapılan deniz baskını sonucu 2 bin 800 Türk askerinin şehit düşmesi, tarihe acı bir iz olarak kazındı. Baskının 171. yıl dönümünde, şehit düşen askerlerin kemiklerinin muhafaza edildiği müze bahçesindeki şehitlikte anma töreni yapıldı. Şehitliğe çelenk konulmasının ardından askeri tören mangası saygı atışı yaptı.
“Rusya’nın ‘Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırma siyasetinin’ bir tezahürü”
Törende konuşan Sinop Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cenk Demir, “1853-1856 Osmanlı-Rus Savaşı’nın diğer bir adıyla Kırım Harbi’nin önemli kırılma anlarından birisi olan ve 30 Kasım 1853 tarihinde Sinop’ta yaşanan felaketin üzerinden 171 yıl geçti. Esasında bu elim hadise, Rus dış politikasının temel prensiplerden biri olan ‘Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırma siyasetinin’ bir tezahürüdür. Özellikle Çar I. Nikolay döneminde şiddetlenen bu siyasi anlayışın önüne geçmek adına Osmanlı Devleti bir yandan diplomatik girişimlerde bulunurken diğer yandan da Karadeniz’de bir dizi askerî önlemler almıştı. Bu kapsamda Patrona Osman Paşa ve Riyâle Hüseyin Paşa komutasındaki Türk filosu Kasım 1853’te Karadeniz’e açılmış, ne var ki fırtınaya yakalanarak Sinop Limanı’na sığınmıştı. Türk filosuna nefes aldırmak istemeyen Amiral Nahimov komutasındaki Rus donanması ise Karadeniz’de devriye geziyordu. Ruslar, Osmanlı gemileri Sinop’a geldikten bir gün sonra şehrin açıklarında görüldü. Amiral Nahimov, Sivastopol limanından takviye kuvvetler gönderilmesi için girişimlerde bulunurken Osman Paşa, filonun Sinop’ta kalmasını uygun gördü. Liman açıklarında üç gün vakit geçirip fırtınanın dinmesini bekleyen düşman donanması, Sinop önünde yay çizerek konum alan Türk filosunu yok etmek üzere 30 Kasım günü harekete geçti. Öğleye doğru Rus donanması limana girdi ve Türk filosuna paralel bir şekilde konum aldı. Sonrasında Sinop, dünya deniz savaşları tarihinde yelkenli ahşap gemilerin rol aldığı son çarpışma ve gülle yerine patlayıcı mermilerin yani humbaraların kullanıldığı ilk çarpışmaya ev sahipliği yaptı. Bir buçuk saat içerisinde de muharebenin sonucu belli oldu. Sinop Limanı’nda bulunan Osmanlı filosu, bir vapur dışında tamamen imha edildi. Maalesef bir yanında derin deniz, diğer yanında ateş olan yüzlerce Osmanlı denizcisi de şehit düştü. Ruslar merhametsizce gülle, humbara ve yağlı paçavralar atarak kale içindeki Türk mahallesini de yaktı. Yaşanan felaketin ardından seferber olan Sinop ahalisi askerlerin yaralarını sararken şehit olanlar da hızlıca defnedildi. 1858’de şehitlerimizin hatıralarını yaşatmak adına, içinde bulunduğumuz alanın etrafı taş duvarlarla çevrildi. Sadrazam Mehmet Ali Paşa tarafından da kitabesi yaptırıldı. Yanında bulunduğumuz Şehitler Abidesi’nin temeli ise 1923’te atıldı, 1933’te de açılışı yapıldı” dedi.
Açıklamaların ardından şehitlerin anısına denize çelenk bırakıldı.
(OSM-
