Arafat’a çıkıldığı, milyonlarca kurbanın kesildiği ve bir senelik hesapların görülüp amel defterlerinin kapandığı mukaddes bir aydır.
Zilhiccenin 1’inden 10’una kadar olan geceler, Kur''an-ı Kerim''de “leyâli-i aşere” diye tabir edilen on gecelerdendir. Diğer mübarek 10 geceler de, Ramazan-ı şerifin son 10 gecesi ile Muharrem ayının ilk on geceleridir. Rabbimizin, “On geceye yemin olsun ki...” (1) buyurarak yeminle beyan ettiği bu mübarek zaman dilimi, bütün Müminler için yepyeni bir manevi fırsat dönemidir.
Hâdis-i şeriflerde buyrulmuştur ki;
“Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan bir gün oruç, bir yıl oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye bedeldir.” (2)
“Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir.” “Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir.” (3)
“Allah indinde zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!” (4)
Tesbih, Sübhanllah;
Tahmid, Elhamdülillah;
Tehlil, Lâ ilâhe illallah;
Tekbir ise Allâhu Ekber demektir.
“Arefe günü tutulan oruç, geçmiş bir senenin ve gelecek senenin günahlarına kefaret olur.” (5)
İbni Abbas (r.a) rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Resûlullah Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurdu: ‘’Zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerin, diğer aylarda yapılan amellerden daha kıymetli olduğunu bildirince, Eshab-ı kiram, Ya Resulallah, Allah yolundaki cihaddan da mı daha kıymetlidir? dediler. Peygamber efendimiz (s.a.v), cevabında: ‘’Evet cihaddan da kıymetlidir. Ancak canını, malını esirgemeden harbe gidip şehit olan kimsenin cihadı daha kıymetlidir ‘’ buyurdu.(6)
Ebüdderda hazretleri buyurdu ki: ‘’Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutmalı, çok sadaka vermeli ve çok dua ve istiğfar etmelidir! Çünkü Hz. Muhammed (s.a.v), bu on günün hayır ve bereketinden mahrum kalana yazıklar olsun’’ buyurdu. Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutanın, ömrü bereketli olur, malı çoğalır, çoluk çocuğu belalardan muhafaza olur, günahları affolur, iyiliklerine kat kat sevap verilir, ölürken kolay can verir, kabri aydınlanır, Mizanda sevabı ağır gelir ve Cennette yüksek derecelere kavuşur.
Binaenaleyh bu ayda; günahlarımızın affı, noksanların tamamlanması için istiğfar, Salevât-ı şerife, diğer dualar ve tesbih namazına devamda büyük hayır ve fazilet vardır. Hacca gidemeyen Mü’minlerin bu günlerde oruç tutmaları çok büyük fazilettir. O bakımdan kurban bayramından evvel 9 gün oruç tutmalı, 10. günü kurban kesilinceye kadar bir şey yemeyip oruçlu bulunmalı ve orucunu kurban etiyle açmalıdır. Hiç olmazsa 8’inci gün ile beraber, 9’uncu günü (Arefe günü) oruçlu olmak lâzımdır. Kurban bayramı Arefe günü sabah namazından, 4’üncü bayram günü ikindi namazına kadar, bütün farzların arkasından “Teşrik tekbiri” almak, kadın-erkek her mükellef Müslüman’a vaciptir.(7)
Bu On Günlük İhyanın Püf Noktaları
Birçok insan bugünlerin kıymetini bildiği halde günlük işlerin ve ilişkilerin içinde tam bir ihya programı yapamıyor. Ya unutuyor ya dünya işlerinin çokluğundan zaman ayırıp da tam istifade edemiyor. Bunun için şu basit, ama etkili tavsiyelere dikkat edelim:
1-Bu yılki miladî takvime göre, 16 Ekim ile – 25 Ekim arasına rastlayan Zilhicce’nin ilk on gününü ajandanıza veya her gün gördüğünüz bir yere not edin.
2-Bu on gün içinde sizi meşgul edecek misafirlik, yolculuk ve yorucu işlerden uzak durun. Bu tür programları ya öne alın veya erteleyin.
3-Seçici olmadan maç, dizi, haber izlemek gibi boş ve sizi ilgilendirmeyen işlere zaman ayırmaktan her zaman kaçının; bu on günde ise daha bir titiz olun.
4-Bugünlerde sağlığınıza özel bir önem verin ki, ibadet ve zikirden geri kalmayın. Ameliyat ve uzun tedavileri bugünlere denk getirmeyin.
5-Eğer ev hanımı, emekli, yaşlı gibi mesaiye bağlı bir işiniz yoksa bu on günü sanki i’tikafa girmiş gibi dolu dolu geçirin.
6-Öğrenci, memur, işçi gibi belirli bir uğraşınız varsa, mümkün olduğu kadar izin ya da tatil günlerinde oruç ve ibadete ağırlık verin.
7-İş, okul vs. sizi mutlaka meşgul etse bile aralardaki “ölü zamanları” değerlendirin. Bunlardan kastımız, iş ve okula gidip gelirken, teneffüs, sıra bekleme gibi durumlardaki boş zamanlardır. Bu zamanları Kur’an, salâvat, dua, istiğfar ve zikirle değerlendirin.
8-Yanınızda sürekli küçük ebatlı bir Kur’an veya bir evrad kitabı taşıyın. Boş zamanlarda birkaç sayfa bile okusanız kârdır.
9-Kur’an okumasını bilmeseniz bile, ezberinizde olan sureleri defalarca okumanız büyük sevaptır.
10-Bu on gecede daha az uykuyla idare edin ve uykunuzu kaçıracak çay, kahve gibi içecekleri daha çok tüketin.
11-On günün tümünde oruçlu olamadıysanız fırsat bulduğunuz gün Cuma’ya denk gelse bile yine oruç tutun. Çünkü başka günlerde tutmaya imkânı olduğu halde Cuma günü tutmak mekruhtur. Öyle bile olsa, mekruh sevabından biraz eksilir demektir, yoksa hiç tutmayan zaten hiç sevap kazanmamış olur.
12-Zaman kazanmak için bayramlık ve kurbanlık alış verişini önceden yapmaya çalışın.
Allah’ın selamı rahmeti bereketi üzerinize olsun.
1- El-Fecr sûresi, 89/2.
2- Tirmizi, Sünen, Savm, 52; İbn Mace, Sıyam, 39.
3- Tirmizi, Sünen, Savm, 52.
4- Abd b. Humeyd, Müsned, 1/257.
5- Tergîb ve Terhîb Trc, 2. 457
6- Buhârî, Îdeyn 11. Tirmizî, Savm 52;
7- Mübarek gün ve gecelerde yapılması tavsiye edilen Duâ ve İbâdetler, Fazilet Neşriyat, İstanbul, byy., s. 44.
