Hac luğatte :Kasd etmek,murad etmek,niyetlenmek,yada bir yere terddütle varıp gelmek anlamı taşır.
Istılahta;Gitmeye yol bulabilenlerin imkanları dahilinde ömürde bir defa Kabe-i Muazzama’yı hedefleyerek yola çıkıp Mekke-i Mükerreme’de hac ibadetlerinin gerektirdiği (hac menasiklerini) mükellefiyetleri yerine getirme çabalarının tümüne ‘’Hac’’ denir.
Hac, İslam’ın şartlarından olan bir ibadettir.Yani allah-u Teala’nın emirlerinden bir emir farzlarından bir farzdır.Kime farz?Güç yetirmeye takati nispetinde imkan sahip olanlara.Bu şartlar kimde oluşursa o Müslümana Hac ibadeti farz olur.
Hac ibadeti nasıl anlaşılmalıdır?
Hac ibadeti sadece hac mevsiminde gerçekleşir.Zilhıcce ayının hac günlerinde ancak hac ibadetini yapabiliriz.Belirli zaman ve belirli mekan dilimiyle sınırlı olan bir ibadettir hac.Bu ibadet Mekke-i Mükerreme’de gerçekleşen bir ibadettir.Özellikle insanların ciddi bir biçimde yoğunlaştıkları Mikat mahalline girdiklerinde ihramlarını giyerek ihram yasaklarına riayet ettikleri içerisinde tavaf,sa’y,Arafatta vakfe ,Müzdelife’de vakfe,cemeratta şeytan taşlama,kurban ve traşı içerisinde barındıran bir ibadet.Bunun dışında hac ibadetinin anlam dünyamızdaki etkilerini ve sonuçlarını bilmemiz gerekiyor.
Bu anlam da hac nasıl bir yolculuktur?
Özellikle gündemi sadece Hz. Allah olan günlere ‘’hac günleri’’ diyoruz.Allah-u Teala’yı öncelemeyi,önemsemeyi gerektiren bir ibadettir hac.Hac öyle bir ibadet ki rütin gündemlerden uzaklaşıp rabbani gündeme kilitlenmektir.
Hac, vahiy ikliminde kişinin kendisini bakıma alması yani resetlemesi ve yeni başlangıçlar yeni sahifeler açmak için harekete geçmesidir.
Hac bir seferdir.Bu seferi beş başlık altında anlatmamız gerekir.
1-Hac;Kalbi bir seferdir.Kalbin Kabe-i Muazzama ile temasını hedefleyen bir yolculuktur.Kalbden Kabe’ye yönelik bir iletişimi,bir rotayı ve hac üzerinden kendisine bir ayar vermeyi istikamet tashihi gerektiren bir yolculuktur.Haccın deruni ve enfüsi sefer boyutlarının olduğunu kalbi yönde bir hedefi, önümüze koyduğumuzu bilmemiz gerekir.
2-Hac sadece kalbi yolculuk değil aynı zamanda uhrevi bir yolculuktur.Aslında hacı bu ibadeti yerine getirmekle haccın provasını yerine getirmiş oluyor.Seküler,rasyonel, liberal dünyalardan müteal dünyalara veraların verasına çıktığımız bir yolculuğu aklımıza getiriyor. Dünyevileşen,değersizleşen insanlığımızın anlam dünyasının zenginleşmesi,ruh haritamızın kodlarının yeniden hac üzerinde yakalayarak inkişafını hedefliyoruz. Bu anlam da hac, kişinin kendisini keşfetmesidir.Haliyle hac,kişinin yeniden kendisini inşa etmesidir.
Hac insanın fiziki dünya ile değil,metafizik alemle kodları yakalayıp metafizik gerçekliği bu güne taşımak ve hayata farklı bakmayı bize beraberinde getiriyor.
3-Hac; Uhuvvete,vahdete ve ümmete yürüyüştür.Bireyselleşmenin,bencilleşmenin, ferdiyetçiliğin, fırkacılığın,ümmeti parçaladığı bir zaman dilimi ve tüm zamanlarda kardeşlik iklimine uzanmaktır.Ümmet deryasında kendi benliğinden,enaniyetinden,asabiyetinden vazgeçerek özellikle ümmetin bütünleştirici ikliminde bir ümmet kongresini evrensel İslam kardeşliğini sonuna kadar soluklamak ,bununla bezenmek ve bir bilinç yenilenmesi olarak önümüze çıkmaktadır.
4-Hac,Tevhidi bir yolculuktur.Aslında tarihe bir yolculuktur.Hac ibadeti ile Hz. İbrahim (a.s) üzerinden temas kurmuş oluyoruz.Hz. Muhammed (s.a.v) ile temas kuruyoruz.Muvahhid kimliğimizi yeniden kuşanmamız için gayret ediyoruz.Hacca gittiğimizde Hz. İbrahim (a.s) her yerde karşımıza çıkıyor.Tevhid mücadelesinin nasıl somutlaştığına şahitlik ediyoruz.Tüm tağuti güçlereişeytanlıklara,şirk unsurlarına,cahili baskılara karşı bir direnç ve direniş üzerinde olmamız gerekiyor.Kıyamı,bir duruşu bize öğreten hac ortamıdır.
5-Hac;Rabbimize doğru bir yolculuktur.Rabbimizin rızasını hedefliyerek,rıdvanına kilitlenerek,içerisinde riyadan,ranttan,reytingden soyutlanıp sadece ve sadece beytin Rabbine müsafir olduğumuzu düşünerek Rahmana yakınlığımızın idraki ile ,bizi Rabbimizden uzaklaştıran tüm engelleri aşarak Allah merkezli bir hayatı önümüze koymuş olacağız.
6-Hac;Bir kıble yürüyüşüdür.Modern zamanların kıble savaşının farkındayız.Çok kıbleli yaşamalardan tek kıbleli bir hayata kararlılığımızı ortaya koymuş oluruz.
Kısaca hacı, hac üzerinden kendisini yeniden tanımayı,tanımlamayı ve tamamlamayı hedeflemiş olur.