KÜLTÜR BELDESİ SİNOP
Karadeniz’in incisi Sinop şehrinin sosyal, idari, ekonomik ve kültürel değerlerini araştırabilmek için arşivlerin yanı sıra günümüze kadar var olamamış kıymetlilerini de göz ardı etmemek gerekli.., Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde 1487 senesinden itibaren Sinop şehrimizde resmi kayıtlarca 75’i aşan vakfiye, 16 türbe, 14 hamam, 1 kervansaray bulunmaktadır ki bunlardan çok azına gerekli önem ve özen gösterilebilinmiştir. Günümüze ulaşabilmiş Tahrir defterleri, Mühimme Defterleri, Ruznamçe Defterleri, Ahkam Defterleri, Vakıf Defterleri, Avarız Defterlerinin tekrar gözden geçirilerek kayıtlardaki secerelerin araştırılması elzemdir. Değerli tecrübe ve bilgilerinden istifade ettiğimiz Sinop, Yenikent Gürzüvetli Kerim Ergin Beyefendi gibi duyarlı araştırmacı insanlarımızın gerekli özeni gösterebilmeleri umut vericidir.
Türk ve İslam değerlerini icazetli bu diyarlara gelerek ömürlerini sürdüren Allah dostlarından, zamanımıza kadar ulaşabilenlerden Hz. Hüseyin’in soyundan Seyyid Bilal Hazretleri Batman ili, Gercüş ilçesi, Becirman ‘’Seyyid Bilal Köyü’’ nden D. 1132, Ö. 1212 olup, aslen türbeleri muhafaza altında her daim ziyarete açıktır. Sinop’un tek medresesi Sultan Alaeddin Medresesinin cephe kapısındaki kitabeden, Sinop’un Selçuklu hükümdarı Keykavus b. Keyhüsrev devrinde 1215 yılında zabt edildiği fakat elli sene sonra kefere-i feccar tarafından istilaya uğrayarak, 1263 senesinde tekrar kurtarılarak hatıra-i feth olarak bu medresenin inşa ettirildiği anlaşılmaktadır. Gerze ilçesine 15 km uzaklıktaki Yenikent Çeçe köyünde bulunan Çeçe Sultan ‘ın aslen adının İmam Seyyid Muhammet olup, Horasan da yaşadığı, 12 imamdan Musa Kazım’ın torunu olduğu bilinmektedir. Hakkında somut belge olarak zamanımıza ulaşan sadece Çeçe Sultan türbesinde görev yapanlara 1269 senesinde verilen berat fermanıdır.
Daha bir çok türbe, zaviye, hamam, çeşmelerden günümüze ulaşanlardan; Hacı Hamza türbesi, Sistani zaviyesi, Devlet Hatun türbesi, Bozacı Sultan zaviye türbesi, Hıdırlık zaviyesi, Pervane türbesi, Sultan Aynalı Kadın türbesi, Hatunlar türbesi, Kırklar türbesi, Kadı türbesi, Çaça türbesi, Mirza Baba türbesi, Gazi Çelebi türbesi, İsmail Bey türbesi, Tayboğa türbesi, İbrahim Bey türbesi, İsmail Bey çeşmesi, Emir Şehabettin Ağa çeşmesi, Ulu Bey çeşmesi, Seyyid Bilal çeşmesi, Kale Yazısı çeşmesi, Meydan kapı çeşmesi, Un Kapanı çeşmesi, Terazi çeşmesi, Hoca Kemal çeşmesi, Arslan çeşmesi, Hacı Ramazan çeşmesi, Fışkıran çeşmesi, Tay boğa hamamı, Yalı hamamı, Hoca La’l Kervansarayı gibi bir çok kültürel değerlerimiz ilgi ve alaka beklemektedirler.
- dini ve manevi ihtiyaçlarını giderebilme maksadıyla hemen hemen her mahalleye cami ve mescitler inşa edilerek arşivlerce beyan edilenler ise; Sultan Alaeddin camii ve Medresesi vakfı, Kapan mescidi vakfı, Serameddin mescidi vakfı, Un pazarı mescidi, Hoca Şahin mescidi vakfı, Deveciler mescidi vakfı, Arslan mescidi vakfı, Tatlucak köyü mescidi vakfı, Akça kilise mescidi İmam vakfı, Mihal köyü mescidi vakfı, Kederi köyü imamı vakfı, Sorkun köyü mescidi vakfı, Akça çam köyü mescidi vakfı, Belviran köyü mescidi vakfı, Gerze köyü camii vakfı, Ağa çeri köyü mescidi vakfı, Vakf-ı mescid dilkülik, Korucuk köyü camii imamet vakfı, Kınık köyü camii vakfı, Şüca Ustad camii vakfı, Yortucu zaviyesi mescidi vakfı, Ağaçözü köyü mescidi vakfı, Kulpar köyü mescidi vakfı, Mahmudtiri köyü mescidi vakfı, Sarnıç köyü mescidi vakfı, Alparslan köyü mescidi vakfı, Kençot köyü mescidi vakfı, Alasekü köyü mescidi vakfı, Saruboğa köyü mescidi vakfı, Kebelit köyü mescidi vakfı, Akça kilise köyü mescidi vakfı, Kerim Fakih çiftliği vakfı, Mihail köyü mescidi vakfı, Belviran köyü mescidi vakfı, Gürmen köyü mescidi vakfı, Dilkülük köyü mescidi vakfı, Aydoğmuş köyü mescidi vakfı, Sorkun köyü mescidi vakfı, Yortan köyü mescidi imamaeti vakfı, Giren Çukuru köyü mescidi vakfı, Melikşah köyü mescidi vakfı, Saruyar köyü mescidi vakfı, Gürsekü köyü mescidi vakfı, İsfendiyar Bey mescidi vakfı, Akçaçam köyü mescidi vakfı, Sultan Hatun mescidi vakfı, Yortucu zaviyesi mescidi vakfı, Balatlar mescidi vakfiyelerindendir. ARAŞTIRMACI YAZAR -TARİHÇİ VOLKAN YAŞAR BERBER
