Kainat manayı harfiyle yani onu yaratanının namıyla okunduğu zaman her şeyde olduğu gibi ağaçlarda da bir çok hikmet  ortaya çıkacaktır.Çünkü:Ağaçların yaratılışında o derece harika harika bir intizam ,bir sanat,bir hikmet vardır ki ;bütün esbab –ı kainat  (dünyadaki bütün sebepler)birer faili muhtar (dilediği gibi yapan) farz edilse ve toplansalar taklit edemezler
Mesela ağaçlara hikmetleri cihetiyle baktığımız zaman;
Tûr-ı Sinâ'da (dahi) yetişen bir ağaç da meydana getirdik ki, bu ağaç, hem yağ, hem de yiyenlerin ekmeğine katık edecekleri (zeytin) verir.                    Mü’minun suresi 20. ayet
         Yemin olsun incire ve zeytine ..Tin suresi 1. ayet
 
Ayetleri bize toplum içinde hem ticaret ,hem yiyecek,hem yağı kullanılan zeytin nimetinin kuru topraktan  o hale nasıl geldiğini gösterip ,akla havale edip ,tefekküre davet edip insanların rablerine nankörlük etmemesi ve şükürle karşılık vermesi gerektiğini anlatmaktadır.
Ağaçların kuru dallarını ve yapraklarını  bazı hayvanlara barınak hatta yiyecek  yapıyor.Bu gösterir ki ağacın kuru dalını boş bırakmayan hikmeti ilahiye haşmetli olan semavatı, nurani yıldızları sahipsiz ,hayatsız ,boş halde yani melaikesiz ,ruhani varlıklar olmadan bırakmaz.

Ağaçların başlangıcını, sonunu ,bütün hayat serüvenini bir tohumda saklayıp başı boş bırakmayan hikmeti ilahiye kainatın neticesi ,arzın halifesi,bütün mevcudatın kumandanı  olan insanı da başı boş bırakmaz .Bütün fiil ve amellerini yazar ,onu ilmiyle kader dairesine alır. 
Asırlarca ömür süren ağaçların manevi cihazatını,işleyişini ,meyvesini,yaprağını vs.. asırlarca saklayan cenabı hak vefat edenlerinde ruhlarını aynı kolaylıkla saklar ve zamanı gelince iade eder.

Her bir ağacın son baharda yapraklarını dökmesi ,ölü gibi bir hal alması bir gün bizimde öleceğimize işaret ediyor.

Her bir ağacın son bahardaki halinden sonra ilk baharda tekrar yeşertilip meyve vermesi bizim öldükten sonra dirilmemize işarettir.Hatta ağaçların yaprakları ,çiçekleri,meyveleri  vs..kaç lisanla tekrar dirilmeye işaret ediyor.

Her bir ağaç  kökünün sert olan taş ve toprakta kolaylıkla yayılması, hatta onları delip geçmesi  nihayetsiz bir kudrete dayanarak  takatinin kat kat üstünde işler görmesi ,bizimde cenabı hakkın nihayetsiz kudretine  dayanmak şartıyla takatimizin çok fevkinde işler yapabileceğimizi gösterir.

Her bir ağaç yaprak ve meyvelerinin aylarca şiddetli sıcaklıkta yaş kalması ,meyve vermesi  gösterirki  bütün kanunları yaratan cenabı haktır. Yarattığı her şeyi istediği gibi kullanır.Tek bir kanuna bağlı kalmayarak yaz ortasında baharı ,kış ortasında yazı getirebilir.Zıt şeyleri bir arada toplayabilir.sorunsuz ,birbiriyle uyumlu çalıştırabilir.