Kültürel çeşitliliğin korunmasını ve desteklenmesini temel ilke olarak benimseyen Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumunun (UNESCO), 2003 yılında yapılmış olan 32. Genel Konferansında; bu ilke doğrultusunda hazırlanan “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi” kabul edilmiştir.
Ülkemiz de bu sözleşmeyi 2006 yılında imzalayarak taraf olmuş ve kendi toprakları üzerinde bulunan somut olmayan kültürel mirasla ilgili olarak “kimlik saptama, koruma, yaşatma, arşivleme, araştırma, geliştirme, teşvik etme ve gelecek nesillere aktarma” gibi gerekli önlemleri almayı taahhüt etmiştir.
Yukarıda bahsi geçen sorumlulukları yerine getirebilmek amacıyla icra birimi olarak görevlendirilen Kültür ve Turizm Bakanlığı (Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü) tarafından öncelikli olarak “Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri” ile “Somut Olmayan Kültürel Miras İl Envanterlerinin” oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır.
İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri ile koordineli olarak yürütülmesi planlanan bu çalışmalar İlimizde 2008 yılında başlamış olup, Valilik Makamının onayıyla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinasyonunda kurulan ve içerisinde konu ile ilgili kamu kurumları, üniversite ve sivil toplum örgütlerinden temsilcilerin yer aldığı bir tespit kurulu tarafından yürütülmektedir.
Kurulumuzun bugüne kadar yapmış olduğu tespit ve değerlendirme çalışmaları sonucunda 16 adet unsurla ilgili dosya hazırlanmış ve Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Uzmanlar Komisyonuna gönderilmiştir. Uzmanlar Komisyonunun 13 Haziran 2014 tarihinde yapmış olduğu toplantıda göndermiş olduğumuz 14 unsur “Somut Olmayan Kültürel Miras İl Envanterine” kabul edilmiş, bu unsurlardan 6 tanesi de ayrıca “Ulusal Envantere” alınmıştır. 2 adet unsur ile ilgili değerlendirmeler ise uzmanlar komisyonunun bir sonraki toplantısında yapılacaktır.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın alanları olarak belirlenen, Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar, Gösteri Sanatları, Toplumsal Uygulamalar, Ritüel ve Şölenler, Doğa ve Evrenle İlgili Bilgi ve Uygulamalar ile El Sanatları Geleneği başlıkları altında yapılan tespit ve envanter oluşturma çalışmaları sürdürülmekte olup, yılda iki kez Mayıs ve Kasım aylarında bir araya gelen kurul üyeleri tespit etmiş oldukları kültürel unsurlarla ilgili hazırladıkları formları ve elde ettikleri belgeleri Kültür ve Turizm Bakanlığına (Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü) değerlendirilmesi amacıyla göndermektedir.
Ülkemiz de bu sözleşmeyi 2006 yılında imzalayarak taraf olmuş ve kendi toprakları üzerinde bulunan somut olmayan kültürel mirasla ilgili olarak “kimlik saptama, koruma, yaşatma, arşivleme, araştırma, geliştirme, teşvik etme ve gelecek nesillere aktarma” gibi gerekli önlemleri almayı taahhüt etmiştir.
Yukarıda bahsi geçen sorumlulukları yerine getirebilmek amacıyla icra birimi olarak görevlendirilen Kültür ve Turizm Bakanlığı (Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü) tarafından öncelikli olarak “Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri” ile “Somut Olmayan Kültürel Miras İl Envanterlerinin” oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır.
İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri ile koordineli olarak yürütülmesi planlanan bu çalışmalar İlimizde 2008 yılında başlamış olup, Valilik Makamının onayıyla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinasyonunda kurulan ve içerisinde konu ile ilgili kamu kurumları, üniversite ve sivil toplum örgütlerinden temsilcilerin yer aldığı bir tespit kurulu tarafından yürütülmektedir.
Kurulumuzun bugüne kadar yapmış olduğu tespit ve değerlendirme çalışmaları sonucunda 16 adet unsurla ilgili dosya hazırlanmış ve Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan Uzmanlar Komisyonuna gönderilmiştir. Uzmanlar Komisyonunun 13 Haziran 2014 tarihinde yapmış olduğu toplantıda göndermiş olduğumuz 14 unsur “Somut Olmayan Kültürel Miras İl Envanterine” kabul edilmiş, bu unsurlardan 6 tanesi de ayrıca “Ulusal Envantere” alınmıştır. 2 adet unsur ile ilgili değerlendirmeler ise uzmanlar komisyonunun bir sonraki toplantısında yapılacaktır.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın alanları olarak belirlenen, Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar, Gösteri Sanatları, Toplumsal Uygulamalar, Ritüel ve Şölenler, Doğa ve Evrenle İlgili Bilgi ve Uygulamalar ile El Sanatları Geleneği başlıkları altında yapılan tespit ve envanter oluşturma çalışmaları sürdürülmekte olup, yılda iki kez Mayıs ve Kasım aylarında bir araya gelen kurul üyeleri tespit etmiş oldukları kültürel unsurlarla ilgili hazırladıkları formları ve elde ettikleri belgeleri Kültür ve Turizm Bakanlığına (Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü) değerlendirilmesi amacıyla göndermektedir.
